Mijn schapenhonden

Over de vriendschapsband die ik heb mijn schapenhonden, en wat ze voor mij betekenen in de afgelopen 32 jaar waarin ik herderin ben geweest in Elspeet. Ik noem de namen van al mijn geestdriftige werkhonden. Omdat ik ze zo bijzonder vind! We zullen ze op een rijtje afgaan. Acht van die kanjers in totaal..!

Na 22 jaar herderen, schreef ik dit verhaaltje. Daar zouden nog eens 10 jaren van intensief herderen aan toegevoegd worden. Samen met m’n twee nieuwe kanjers, de border collies Blix en Joss, die een uitstekend span bleken te vormden, hoedden de kudde schapen dagelijks met veel plezier de heidevelden over. Joss als grote strateeg, Blix snel van begrip alles oppakkend. Fantastisch om te zien. Wat een samenwerking!

Dennie, Lottie, Tromp, Ceasar, Joep, Puck, Blix en Joss, bedankt voor jullie tomeloze inzet bij het hoeden van de kudde schapen, en voor jullie vriendschap, maatjes!

met puckie bij de schapen
Met Puckie bij de schapen. Foto gemaakt op 8 jan. 2014 door het team van Joris Linssen tijdens de opnames voor Showroom (NCRV).

Gedurende de tweeëntwintig jaar dat ik nu de kudde schapen over de Elspeter heidevelden mag hoeden, werd ik daarbij altijd vergezeld en geholpen door een van mijn trouwe honden. Inmiddels ben ik nu met mijn zesde hond aan het herderen. Samen hoeden wij de kudde schapen vanaf de schaapskooi langs de bospaden en over de heidevelden heen. Zonder hond is een schaapherder nergens meer, ja, zonder zijn hond is een herder volkomen hopeloos en hulpeloos. De hond is dus van groot belang! Urenlang trek je daags samen op, en ben je afhankelijk van elkaar. Geen wonder dat je als herder een sterke binding met je hond krijgt, en je hond je beste kameraad is. Je kunt van elkaar op aan, je vertrouwt elkaar blindelings, en je bent er voor elkaar. Samen hoedt je de kudde schapen veilig overal heen. Na verloop van tijd voelen hond en herder elkaar feilloos aan. Deze saamhorigheid tussen beiden is uniek te noemen. Het heeft iets magisch. Dat maakt het zo bijzonder.

De kudde schapen, de herder en de hond vormen tijdens het hoeden van de kudde schapen een eenheid. Er is een voortdurende wisselwerking tussen deze drie aanwezig. Hetgeen mede dat magische gevoel aan het herdersvak geeft. We houden constant contact met elkaar en communiceren vaak urenlang zonder woorden. Het is een taal die we onderling van elkaar verstaan en begrijpen, maar waar geen ander grip op heeft. Dankzij deze bijzondere samenwerking en saamhorigheid voelen herder en schapen en hond, zich dikwijls intens gelukkig.

Met iedere schapenhond werk je weer anders. En dat is maar gelukkig ook, want net als bij mensen, is iedere hond anders. De karakters verschillen van elkaar, hun geaardheid en ook hun werklust kan verschillend zijn. Al wil iedere geschikte herdershond, niets liever dan je helpen de kudde schapen te hoeden. Je moet ze normaal gesproken eerder afremmen omdat ze vaak te enthousiast zijn, en ze de schapen het liefst de hele tijd door naar de herder toe willen drijven, wat tijdens het hoeden in het veld, uiteraard niet de bedoeling is. Daar moeten de schapen zich veilig voelen, en rustig kunnen grazen, zonder daarbij voortdurend op hun hoede te hoeven zijn voor de hond. De herder houdt zijn hond dan bij zich, of laat deze, desgewenst, wat rond snuffelen bij konijnenholen of bij de sporen van overige dieren, die ook zijn interesse hebben en die daarmee tevens zijn wolvenafkomst aantoont.

Mijn voorgaande, trouwe herdershonden waren; Dennie, Lottie, Tromp en Ceasar.

Mijn twee huidige honden Joep en Keely gaan niet meer mee met de kudde schapen. Hun talenten liggen op een ander vlak.

Over mijn nieuwe hondje Puck, die ik nu een paar maanden heb, en die het van Joep heeft overgenomen, blijf ik me dagelijks verbazen. Waren mijn vorige honden allemaal Mechelse herders; zelfbewust, trots, groot en zeer eigenwijs, mijn nieuwe hondje, een Border Collie, is klein, afwachtend en niet uitgesproken eigenwijs. Puckie is nog maar anderhalf jaar jong, en heeft dus nog geen twee zomers meegemaakt!

Kijkend naar de schapen die rustig grazen.
Kijkend naar de schapen die rustig grazen.

Wat moest ik eerst aan mijn nieuwe hondje wennen zeg! In alles bleek het karakter van een Border Collie totaal te verschillen met dat van een Mechelse herdershond. Puckie was zo klein, zo onzelfverzekerd, zo angstig en zo tam! Maar al gauw kreeg ik in de gaten, dat als ik tegen hem sprak op een toon alsof hij de hele wereld aan kon, hij dan moed kreeg, en zelfvertrouwen! Ik prees hem dan ook bijzonder als hij iets goed deed, en aaide hem daarbij over z’n bolletje. Dat werkte!

Ook liet ik veel aan zijn eigen instinkt over. Ik wilde kijken in hoeverre dit bij hem nog van naturen aanwezig was. Inmiddels zijn we een week of negen verder, en is het een geweldig hondje voor mij geworden! We voelen elkaar nu al feilloos aan! Tijdens het hoeden van de kudde schapen in het veld, is er voortdurend contact tussen mij en Puck. Hij wil altijd voor je werken. En hij geeft nooit op! En hij geniet er zienderogen zelf ook van, wat uiteraard heel belangrijk is! Zie ik de kleine Puck voor die grote schapen uitlopen in het veld, dan verbaas ik mij erover hoe deze kleine rakker in staat is om binnen de kortste tijd, de hele kudde schapen naar mij toe te drijven.

Puckie voor de schapen uit.
Puckie voor de schapen uit.

Een mirakel..!

Mijn honden zijn mijn vrienden! Ze komen altijd voor je op. Zijn bereid je ten alle tijden te helpen. Laten je nooit in de steek. Zijn altijd blij als ze je zien. En dankbaar! Honden staan heel dicht bij de mens. Geen wonder dat deze twee wezens vaak onafscheidelijk van elkaar zijn; de mens en zijn hond..!

Eerder gepubliceerd in Christien's boek "Van lammertijd tot lammertijd" (BDU, 2012).